Nooit te oud om te dromen

Geweldig filmpje kreeg ik vorige week doorgestuurd. Van een prachtige groep 'seniore' heren die ondanks hun fysieke gesteldheid en hun hoge leeftijd dromen najagen. Want wat is er mooier dan dromen?

Complimenten aan Ogilvy Asia.

50-plusser eet nog wel witlof, dus wat is het probleem?

Het Productschap Tuinbouw publiceerde deze week een onderzoek met de conclusie dat witlof een vergrijzende fanbase heeft. En dat is volgens de onderzoekers niet goed.

Slechts 4 op de 10 jongeren kopen de groente, tegen 9 op de 10 ouderen. Een flinke kloof zo wordt gemeld. Een kloof die vooral door onduidelijkheid over bereidingswijze is ontstaan. Jonge mensen weten minder goed hoe ze met de groente moeten omgaan en kopen het daarom niet of minder vaak. Zo weten veel consumenten bijvoorbeeld niet dat witlof heel eenvoudig te wokken is, en ook gekookt snel klaar is. Of dat witlof ook in salades rauw erg gezond is. Met meer en eenvoudige recepten in combinatie met voorlichting denkt men een stap te kunnen zetten de kloof te dichten.

Dat is nog niet eens hetgeen mij nou zo triggerde in dit onderzoek, noch in het persbericht.

Ik verbaas me zoals wel vaker over die sterke focus op jongeren. Alsof alleen de jeugd de toekomst heeft. Natuurlijk wil het Productschap ervoor zorgen dat de jeugd meer witlof gaat eten. Ook voor de toekomst moet de groente, de teelt en de industrie eromheen behouden blijven. Heel logisch gedacht.

Maar is het ook niet zo dat:

• Wij naarmate ons leven vordert bittere smaken meer gaan waarderen?
• De jeugd gewoon minder tijd aan eten en koken besteed en voor gemak gaat?
• Er nu 5,7 miljoen ouderen zijn en straks 7 miljoen. En er dus een nog grotere groep witlofeters is/bijkomt.
• We hoe ouder we worden, meer tijd gaan besteden aan de keuken. We hebben er meer tijd voor, vaak een groter huis en een gezin. 
• En we hoe ouder we worden ook kennis over eten en koken gaan overdragen op kinderen en kleinkinderen?

Het Productschap doet er mijns inziens goed aan om die grijze fanbase te koesteren, aan te moedigen om te varieren met witlof en die te stimuleren in familieverband wat vaker de witlof op tafel te zetten. Dan komt het vanzelf goed.

50-plus onderzoek is in trek

Dat blijkt wel. Zelfs Maurice de Hond lijkt het voorbeeld van Het Nationale 50+ Panel te volgen. Voor seniorenpartij Ook U onderzocht hij bij 900 50-plussers hoe zij in het leven staan.

Feiten uit het onderzoek op een rijtje:

• 3 op de 5 maken zich zorgen over hun financiele toekomst.
• 56% vindt dat de rekening van de crisis teveel bij de ouderen wordt neergelegd.
• 71% denkt dat de huidige partijen te weinig doen voor ouderen.
• 74% voelt zich machteloos als ze zien wat er in Den Haag wordt gedaan.
• De helft van de 50-plussers vindt een ouderenpartij een goed idee.
  

Vooral die laatste sterkt mijn theorie: 50-plussers proberen de wereld die zij zelf hebben gemaakt weer te veranderen. Was het niet ooit zo dat alles wat oud was jong moest worden en dat alle heilige huisjes omver moesten getrapt? Dat lijkt anders als ik deze feiten zo op een rijtje zie.....Als we zelf niet meer mee kunnen bepalen wat er gebeurt in Den Haag. Nu de generaties na de babyboomgeneratie het stokje langzaam overnemen, dan ineens is het allemaal niet goed....

70% van de 50-plussers is online

Dat blijkt uit recente STIR metingen. De Nederlander zit weer langer op internet. Was de gemiddelde surftijd in 2009 nog 7 uur per week, inmiddels neemt het internetten gemiddeld 8,3 uur per week in beslag. 25% van de Nederlanders van 13 jaar en ouder surft wel eens op een mobiel, dat was in 2009 nog 18%. Deze cijfers blijken uit een onderzoek van Intomart GfK die de Stichting Internetreclame (STIR) en de Verenigde Internetexploitanten (VINEX) dinsdag bekendmaakten. Van de Nederlanders boven de 13 is 86% online. Ook dit aantal steeg in de 1ste helft van 2010. Van de 50-plussers is 70% actief op internet. Bij de leeftijdscategorie 13-34 jaar is de internetpenetratie inmiddels 100%. Zij zijn met 14,5 surfuren per week de meest intensieve gebruikers van internet. Het onderzoek werd gehouden onder 2000 Nederlanders van 13 jaar en ouder.

Alleenstaande 50-plussers zijn erg gelukkig

Geen Nederlands, maar Belgisch nieuws dit keer. Uit recent onderzoek blijkt dat bijna acht op de tien Belgische singles van 50+ erg blij met hun zelfstandige leven. Nauwelijks 18 procent van hen is in voor een vaste relatie. Dat blijkt uit een enquête van Plus Magazine.

Het blad wilde weten of de alleenstaande 50-plussers verzuurd of vereenzaamd zijn en liet een internetpeiling uitvoeren bij 1.050 alleenstaande Belgische 50-plussers. 38 procent van de deelnemers waren vrouwen en 62 procent mannen. Slechts 9 procent voelt zich ongelukkig, 29 procent voelt zich prima in zijn vel en 62 procent kent zowel gelukkige als ongelukkige periodes . Verder vindt 78 procent het grootste voordeel dat ze meester zijn over hun eigen leven.

Het grootste nadeel van hun situatie is het feit dat ze niemand hebben om mooie momenten mee te delen, vindt de helft van de ondervraagden. Slechts 2 procent droomt van een huwelijk, 54 procent zou in de toekomst het liefst een LAT-relatie willen, 28 procent wil nooit meer een relatie en 16 procent hoopt op een vaste relatie waarbij ze samenwonen met hun partner.

Nieuwe rage? Tattoos voor ouderen.

Het moet niet gekker worden.... Schrok deze week al van het asociale gedrag van de Benidorm Bastards, nu lees ik zojuist over tattoos voor ouderen. Met Nostalgische thema's uit vervolgen tijden. Prachtig geïllustreerd, dat wel. Vooruit: niet helemaal zelf gevonden, maar wel een erg leuk idee. Vraag me af of deze uit de hand gelopen grap ook klandizie trekt.

En of er meer hilarische voorbeelden zijn van 'seniorenproducten'. Ik hou me aanbevolen....

Een midweekje weg om de relatie goed te houden

Speciaal voor echtparen van 55 jaar en ouder, organiseert Mar-Enc Plus een midweek om hun relatie goed te houden. Het klinkt als een grap, maar lijkt een heel serieus aanbod. Op vakantie om het huwelijk intact te houden, speciaal voor iedereen ouder dan 55.

Reisaanbieder Mar-Enc Plus is onderdeel van het protestants christelijke Marriage Encouter, een wereldwijde organisatie die inmiddels al meer dan dertig jaar in Nederland weekenden aanbiedt.

Een huwelijksweekend speciaal voor echtparen van 55 jaar en ouder, is dat nog wel nodig? Dat vragen u en ik ons allebei waarschijnlijk af. "Ja", zeggen Ton en Olga Elferink van Mar-Enc Plus. "Waren stellen vroeger druk met het getrouwd zijn, de carrière, het werk en de kleine kinderen; nu zijn er veranderingen met betrekking tot gezondheid, werksituatie, seksualiteit en het zicht op pensioen. Hoe ga je dan nog samen verder, in harmonie en genietend van het samenzijn? Veel dingen gaan vanzelf, maar een relatie goed houden, vraagt ook dan om wederzijdse inzet."

Marriage Encouter werkt vanuit de gedachte dat wanneer ouders elkaar beter leren kennen en elkaar op gevoelsniveau ontmoeten, dit hun relatie zal verdiepen, met een gunstige invloed op hun kinderen.

Weet niet of ik het mijn eigen ouders zie doen, maar kan uit eigen doelgroeponderzoek beamen dat het moment rond of net na het 50ste levensjaar inderdaad flinke veranderingen met zich meebrengt. Ons eigen rollencommunicatiemodel is op die veranderende rolpatronen gebaseerd. Maar of een midweekje vakantie daar een oplossing voor biedt?

Vraag naar senioren huurwoningen stijgt

De Amsterdamse woningcorporatie Ymere verwacht de komende jaren 2.500 koop- en huurwoningen per jaar te bouwen, waarvan een paar honderd voor de vrije sector huurmarkt. Vooral senioren vormen een goede afzetmarkt, merkt woningbedrijf.

Steeds meer senioren verkopen hun woning en kiezen voor een huurwoning. Vermoedelijk om van het vrijkomende kapitaal te kunnen leven. Men kiest volgens Ymere vaak voor een drie- of vierkamerhuurwoning met een huur tussen de 650 en 900 euro. De organisatie deed zelf marktonderzoek.

Ouderen verkopen hun woning in de prijsklasse 200.000-250.000 euro en willen daar een ruime, kant-en-klare huurwoning met buitenruimte voor terughebben. "Het zou kunnen dat zij de overwaarde van hun woning willen verzilveren, en tegelijkertijd een woning willen die beter past bij een nieuwe levensfase", verklaart Dennis van der Burgt, manager wonen en stijl bij Ymere de groeiende vraag van de 55-plussers. "Dat hun volgende woning een huurwoning kan zijn, is voor hen blijkbaar een serieuze optie." Inspraak willen de senioren volgens hem alleen als het gaat om de stijl van de keuken. De woning moet zo'n 90 vierkante meter groot zijn. De 55-plussers willen ook graag dat hun woning in een rustige buurt staat en gemakkelijk te bereiken is. Verder is het prettig als het huis niet te ver van het dorpshart of winkelcentrum ligt.

Eerder deze week publiceerde het ministerie van VROM een onderzoek waaruit blijkt dat senioren steeds rijker worden en dat ze in grote, gelijkvloerse, liefst grondgebonden woningen wensen te wonen.

EONS zakt nog dieper weg

Verreweg de meest interessante case om te volgen is 'social network' site Eons.com. Met veel bombarie gelanceerd, vele miljoenen geïnvesteerd, een meer dan flamboyante topman Jeff Taylor, Jane Seymour in je ledenlijst en toch uitblijvend succes en negatieve publiciteit.

Deze week het bericht dat Eons wederom worstelt tijdens haar zoektocht naar de juiste formule. de eigen content had men al afgezworen (dat was te duur). Nu zijn het 8 medewerkers die de laan worden uitgestuurd. En dat terwijl 5 nieuwe medewerkers staan te trappelen om te beginnen. Interessant om te volgen dus.

De Nederlandse startups op de ouderenmarkt schieten niet meer als paddestoelen uit de grond. Er zijn veel nieuwe ideëen, maar er gebeurt weinig. Is het dan toch zo dat een community speciaal voor '50 plussers' niet kan. Of is het de manier van aanpakken die verkeerd is? Ik denk het laatste.

Leeftijdsbewust personeelsbeleid (.com)

Normaal gesproken doe ik weinig aan schaamteloze zelfpromotie. Vandaag wel. Inthefield heeft een traject leeftijdsbewust personeelsbeleid ontwikkeld. Met als vertrekpunt een workshop waarbij de rollen in de organisatie op een inspirerende manier worden belicht. Waarna vervolgens naar concrete interventies wordt gezocht.

Kijk op Leeftijdsbewustpersoneelsbeleid.com voor meer informatie.

De Yoppies?

Mokka ontstond ooit uit mijn frustratie en zoektocht naar een goede benaming voor ouderen, 50 plussers, senioren, babyboomers of wat we allemaal nog meer al kenden.

Nu krijg ik naar aanleiding van een vraag die ik jaren geleden stelde een nieuwe benaming. Gratis en voor niets. Op Marketingfacts:

"Anita Schimmel plaatste de volgende reactie:
"Ik wil graag reageren op de vraag van Arjan in't Veld zaterdag 5 augustus 2006, 17:43
"Heb jij een suggestie voor een alternatief op de benaming 50 plus?"

Wij, King Arthur Groep, hebben daar iets voor bedacht.

Yoppie: Youthful Older Person, with Plenty of Interests en Experience.
King Arthur Groep introduceerde de naam Yoppie op de 50 plus beurs in 2007. Deze nieuwe naam voor senioren is bedacht als analoog op de doelgroepbenaming Yuppie. De T-Shirts met de tekst: "ik ben een Yuppie, bent u een Yoppie?" en "Ik ben een Yuppie, mijn oma is een Yoppie", vielen zeer bij de bezoekers aan de beurs in de smaak."

Ik weet het nog niet.

Babyboomers zijn online erg traditioneel

Er wordt veel beweerd over ouderen en internetgebruik. En ook veel verschillende dingen. Waar de één nog steeds (onterecht, zo weten wij) beweert dat ouderen niet online zijn, zegt de ander dat ouderen juist meer online doen dan andere generaties onder hen. De waarheid ligt in het midden en biedt ons voorlopig nog wel voer voor onderzoek.


Thirdage en JWT Boom deden zo'n onderzoek. Met leuke resultaten.

Mensen van 40 jaar en ouder zijn vooral actieve 'mond tot mond' verspreiders en doen graag aan persoonlijke aanbevelingen of meningen op basis van hun ervaring. Logisch, het zijn digital immigrants. Toch hebben zij social networking en bloggen nog niet massaal omarmd. Een studie onder 1800 van deze babyboomers toont het volgende:

Social networking op hun eigen manier

Natuurlijk zijn boomers sociale wezens en blijven zij binnen hun eigen communicaties graag op de hoogte van het wel en wee van anderen en en delen ze graag wetenswaardigheden over zichzelf. Maar met meer traditionele online tools dan jongere generaties.

96% gebruikt e-mail
92% onderhoudt contact met familie en vrienden via het net
84% ontvangt foto's van familie en vrienden

Op de vraag of zij sites bezoeken of in de nabije toekomst denken te bezoeken om contact te onderhouden met anderen (zoals social networking sites MySpace, Facebook, Linkedin e.d.) antwoordt:

53% nee
22% ja
26% nee, maar misschien wel in de toekomst

Van die 53% die nee zegt geeft:

47 % te kennen zich zorgen te maken over privacy en persoonlijke gegevens op het
39 % aan te druk te zijn voor dit soort zaken
32% aan geen duidelijk voordeel te zien van het gebruik van deze social networking sites

De ondervraagde babyboomers toonden ook weinig interesse in andere online activiteiten:

67% heeft geen interesse in blogging
63% heeft geen interesse om deel te neme aan algemene sociale netwerksites
62% heeft geen interesse in online gaming
55% heeft geen interesse in podcasting of andere online geluidsfragmenten
44% heeft geen interesse in het downloaden van muziek

Ok, maar wat doen zij dan wel online? Babyboomers nemen deel aan betrouwbare (in hun ogen) sociale netwerken en delen vooral meningen over merken. Ze staan open voor traditonele marketing en e-mail marketing, zolang het bericht maar afkomstig is van een bron die zij vertrouwen. Vandaar ook de hoge clickrates bij sommige e-mailcampagnes die ik vanuit Inthefield heb uitgevoerd.

Maar liefst 75% klikt door als zij een e-mail ontvangt over producten en diensten (mits van een betrouwbare afzender)
Meer dan 55% kocht een product dat in zo'n e-mail werd aangeprezen
93% bezocht ooit een website waarover zijn in een artikel of andere printuiting had gelezen

Enig wantrouwen bij websites

Respondenten geven een aantal zaken aan op basis waarvan ze de betrouwbaarheid van een website beoordeelt. Een expert of een bekend merk dragen daar het meeste aan bij.

83% stelt dat content die van experts of autoriteiten afkomstig is de geloofwaardigheid flink vergroot
66% geeft aan websites te vertrouwen waarvan de content door een bekend bedrijf of merk wordt geleverd.
62% geeft aan dat zij sommige sites op den duur vertrouwen waneer zij er maar vaak genoeg zijn geweest

Een leuk detail tot slot:

80% van de in dit onderzoek bevraagde respondenten heeft thuis een snelle breedbandinternetverbinding.

Worden ouderen ook gameverslaafd?

Oei! Oh ja, ouderen blijken intensiever te gamen dan men vaak denkt. Niks stoffige mensen, maar zelfs potentieel verslaafden. Nieuws van EPN vandaag, maar eigenlijk helemaal geen nieuws. In 2002 wisten we dit al......

20 procent van de in het onderzoek bevraagde ouderen meent zelfs het risico te lopen eraan verslaafd te raken. Daarnaast stelt ruim de helft haar computervaardigheden te leren door het spelen van digitale spellen, zo blijkt uit blijkt uit onderzoek van EPN, het platform voor de informatiesamenleving. Ruim de helft van de vijftigplussers in de steekproef zegt onvoldoende kennis te hebben om zelf games te kopen.

Men speelt vooral ‘gratis’ spellen. 43 procent geeft aan gratis games te downloaden van een website. Drie procent maakt wel eens de gang naar een gespecialiseerde gamewinkel.Ondanks dat senioren intensief bezig zijn met games, ziet 85 procent van de vijftigplussers in het onderzoek die regelmatig (minimaal één tot twee maal per week) een spel op de computer spelen zichzelf niet als gamer. Zelfs van de ouderen die dagelijks gamen, noemt 76 procent zichzelf geen gamer.‘De geringe vertrouwdheid van ouderen met de gamecultuur komt doordat de game-industrie hen nog niet goed in het vizier heeft. Ouderen zijn een minder zichtbare groep gamers en hun diverse gamegedrag past niet in de bestaande hokjesindeling van de industrie. Bovendien heeft de gamende vijftigplusser zo zijn eigen ideeën over “gaming”: 63 procent vindt games duur, 89 procent speelt liever geen gewelddadige spellen en zij vinden “games” meer iets voor jongeren. Binnen de game-industrie en de gamecultuur neemt de bekendheid met de gamende vijftigplusser weliswaar toe, maar er moet nog een grote slag gemaakt worden’, aldus EPN.‘Het belang van games neemt toe, niet alleen als vrijetijdsbesteding maar bijvoorbeeld ook in de zorg, het onderwijs en het bedrijfsleven op het vlak van training en opleidingen. Gegeven de vergrijzing en de waarde die games ook voor ouderen kunnen hebben, is het zaak bestaande beeldvorming bij hen over computerspellen - die zouden ontoegankelijk, niet sociaal en gewelddadig zijn -, te veranderen. Termen als “game”, “gamer” en “de game-industrie” moeten breder worden gedefinieerd, stelt onderzoeker van EPN, die ook van mening is dat nader onderzoek naar gamebeleving van andere groepen dan de stereotype jonge gamer gewenst is

Verzekeraars weigeren oudere automobilisten

67% van de verzekeraars weigert oudere automobilisten. En dan hebben we het natuurlijk wel over de echte senioren. Dit concludeert de vergelijkingssite Verzekeringssite.nl. "Bovendien betalen die senioren in veel gevallen een hogere premie." Door de toenemende vergrijzing blijven steeds meer ouderen tot op hoge leeftijd door rijden. Maar mensen van ongeveer 75 jaar zouden het vaakst schade rijden. Door senioren een hogere premie voor te schotelen, te weigeren of een strenger acceptatiebeleid te voeren proberen verzekeraars in de huidige prijzenoorlog premies 'betaalbaar' te houden. Volgens Verzekeringssite.nl kunnen senioren voor een autoverzekering alleen nog terecht bij ANWB, Avéro Achmea, nationale autoverzekering.nl, Delta Lloyd, Ditzo, OHRA, RVS en Unigarant.

Zou dat voor andere sectoren ook zo zijn? Ouderen lopen ook meer risico als zij op reis gaan, zijn wellicht vaker ziek en zo kan ik nog wel even doorgaan. Moeten we op deze manier de vergrijzing gaan betalen?

Bussemaker: "Wanneer ben je eigenlijk oud?"

Deze toespraak van staatssecretaris Bussemaker is van eind maart, maar desalniettemin helemaal in mijn straatje.

"Goed ouderenbeleid is integraal beleid, beleid waarin verbindingen worden gelegd tussen de zorg aan mensen, hun welzijn en de mogelijkheid tot participeren. Volgens staatssecretaris Bussemaker moeten we daarbij naar iedereen persoonlijk kijken, naar de mogelijkheden die iedereen heeft."

Dames en heren,

Twee weken geleden stond het nog in de krant: ‘Om de 65-plusser hangt een geur van incontinentieluiers en hulpbehoevendheid. Van eenzaamheid, ongeluk en chagrijn.’ In die paar woorden vatte De Volkskrant de resultaten van een enquête samen die onder 751 mensen was gehouden. Het was een representatief onderzoek, en je mag dus zeggen dat de meeste Nederlanders zo over ouderen – en dat ben je voor velen al als je amper de 60 bent gepasseerd - denken.

Die mening van De Nederlander sluit precies aan bij wat de bioloog Midas Dekkers –inmiddels ook al over de 60 - in zijn boek De vergankelijkheid schrijft. Dekkers constateert dat ‘je verstandelijk vermogen wordt geacht op je vijfenzestigste af te nemen.’ En hij voegt er aan toe: ‘Oude mensen leven in een wereld waarvan ze geen deel uitmaken.’

Inmiddels zijn we sinds de Volkskrant-enquête twee weken en een boekenweek van tien dagen verder en hebben we ook heel wat andere gedachten over het ouder worden kunnen lezen. Ik beperk me tot het Boekenweekessay van Renate Dorrestein. In Laat me niet alleen schrijft ze: ‘Betekende het bereiken van een zekere leeftijd vroeger het begin van een leven als een kamerplant, nu vangt op dat moment voor velen een soort tweede jeugd aan.’ Dorrestein, 2 maanden geleden 54 geworden, voegt er nog aan toe: ‘Als je seniorentijdschriften zoals Plus en Midi moet geloven, is er in geen velden of wegen meer een senior te vinden die zomaar voor zichzelf uit lanterfant.’

Uit deze korte citaatjes – en ik kan er nog tientallen aan toevoegen – en uit de enquête blijkt duidelijk dat we ouderen over een kam scheren en dat we ons daarbij graag bedienen van karikaturen. Aan de ene kant de oudere die op zijn kamertje wegkwijnt en de samenleving alleen maar geld kost en aan de andere kant de oudere die er op los leeft en zich in een tweede jeugd waant. Beide karikaturen zijn strijdig met de werkelijkheid én met de menselijke waardigheid. Maar ze zijn wel hardnekkig, zoals uit de Volkskrant- enquête blijkt.

Ik hoop dat wij vanavond een ander beeld schetsen van de oudere. Geen negatieve karikaturen, maar een positief beeld. Zonder dat we aan de kwetsbaarheid van het leven of leeftijd voorbij gaan. Een eerlijk beeld, want als je echt ouder wordt is natuurlijk niet alles zonneschijn.
Dat begint er mee dat we ouderen niet moeten aanspreken vanuit een paternalistisch of financieel perspectief, maar vanuit het perspectief van maatschappelijke participatie, wederkerigheid en burgerschap. We moeten dus - aan de ene kant - de karikatuur van de zielige, buiten de maatschappij levende ouderen ontmaskeren. En aan de andere kant, moeten we het beeld van de luchtbedouderen, de oudere die de hele dag aan de Middellandse zee vertoeft, bijstellen.

Een onlangs verschenen TNS Nipo onderzoek, waaruit blijkt dat de meeste werknemers na hun pensioen vooral willen reizen, lijkt hier haaks op te staan. Maar dan zijn we weer op zoek naar de karikatuur en kijken we niet naar de andere uitkomsten van dit onderzoek. Want daaruit blijkt dat mensen na hun pensioen ook op zoek zijn naar persoonlijke bevrediging dichtbij, zoals hobby’s, het doorbrengen van tijd met familie, vrijwilligerswerk en het uitvoeren van zorgtaken, bijvoorbeeld oppasopa of -oma.

Dat totale beeld – aan de ene kant veel reizen en aan de andere kant je inzetten voor de samenleving – benadert veel realistischer hoe oudere mensen willen leven dan de karikaturale beelden die ik net noemde. Het probleem is alleen dat er nog een discrepantie zit tussen wat mensen willen en wat ze daadwerkelijk gaan doen. Uit het TNS Nipo onderzoek blijkt dat 81% van alle Nederlanders niet alleen wil dromen over de toekomst, maar het ook wil realiseren. Desondanks schat slechts een kleine meerderheid, 58%, in dat het daadwerkelijk zover gaat komen in de toekomst. Ik denk dat het belangrijk is beleid daarop af te stemmen.
In plaats van te kijken naar wat ouderen niet meer kunnen, moet juist gekeken worden naar wat ze nog wel kunnen. Dat is voor de samenleving van belang, maar dat is nóg belangrijker voor de oudere zélf. Want het kan voor niemand een uitdagend perspectief zijn om te weten dat je vanaf je 65 met pensioen gaat en dan niks meer hoeft. Dat niemand meer op je zit te wachten, dat je verdwijnt naar de marge van de samenleving.

Uit psychologisch onderzoek is gebleken dat mensen pas echt gelukkig zijn als ze gewaardeerd worden door anderen, als ze iets presteren waar ze met voldoening op kunnen terugkijken. Als ze aan hun dagelijks leven zin kunnen geven. En dat is natuurlijk niet aan leeftijd gebonden. Ook ouderen willen hun leven inhoud geven en zijn daar ook zeer goed toe in staat. Ze beschikken over een schat aan ervaring, informatie, kennis, noem maar op. Bovendien zijn ze lichamelijk vaak ook nog in topconditie. Til Gardeniers, die u zojuist zag, is daar een goed voorbeeld van. Hetzelfde geldt voor Hanny van Leeuwen en Hedy d’Ancona. Oudere vrouwen met veel passie en energie.

Vanuit dit perspectief gezien, kan ook wat van de ouder zelf worden verwacht. Actief en zelfbewust oud(er) worden is een opdracht voor elke individuele burger. Iedereen moet zich naar zijn mogelijkheden voorbereiden op zijn eigen toekomst. Het is toch eigenlijk raar dat we het heel normaal vinden dat mensen op relatief jonge leeftijd zich al druk maken over hun financiële situatie ná hun pensionering, maar niet nadenken over hun sociale leven.
Ik vind dan ook dat ouderenbeleid dat zich uitsluitend richt op ouderen ‘te laat beleid’ is. Goed ouderenbeleid begint bij jongeren. Daarmee wil ik niet alleen zeggen dat ouderenbeleid moet gaan om een evenwichtige verdeling van lasten tussen en binnen generaties en dat het gaat om solidariteit tussen arm en rijk, tussen ziek en gezond. Goed ouderenbeleid moet er ook op gericht zijn dat mensen zich al op jonge leeftijd bewust zijn dat ze ouder worden en dat het leven boven de 65 niet ophoudt. En dat we daarom niet alleen in een goede financiële gezondheid moeten investeren, maar ook in een goede fysieke en geestelijke gezondheid. Anders gezegd: Een slimme man of meid van 40 is op zijn of haar toekomst voorbereid.

Is het eigenlijk niet raar dat we kinderen jarenlang naar school laten gaan en als ze werknemers zijn stimuleren om zich bij te scholen, terwijl we ons helemaal niet voorbereiden op wat ons na het pensioen te wachten staat? Toekomstig ouderenbeleid kan daarom misschien beter generatiebeleid of levensloopbeleid worden genoemd.

Waar het, samengevat, om gaat, is dat ouderenbeleid er op gericht moet zijn ouderen te stimuleren deel te blijven nemen aan de samenleving én dat de samenleving anders leert te kijken naar ouderen. Ouderdom niet zien als een last, maar als een lust. Dat betekent ook dat het oude ‘ontziebeleid’ - meer vrije uren, minder belasting van ouderen, gratis openbaar vervoer – eigenlijk moet omslaan in een beleid gericht op het versterken van de productieve en betrokken ouderen.

Wat betekent dit nu in de praktijk?

Ik noemde zojuist al het benutten van de positieve kracht van ouderen. Dat kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door deeltijd pensioen. Maar het kan ook door mantelzorg en vrijwilligersbeleid aantrekkelijker te maken. Door te zorgen voor goede ondersteuning van mantelzorgers. De WMO moet daar aan bijdragen. Als gevolg van deze wet zijn bijvoorbeeld verschillende gemeenten, zoals de gemeente Breda, gestart met een steunpunt voor mantelzorgers. Vrijwilligers kunnen bij het steunpunt terecht voor allerlei hulpvragen. Ook is het mogelijk om via het steunpunt een beroep te doen op een vrijwilliger die ondersteuning biedt en soms de mantelzorger vervangt.

Duidelijk moet in ieder geval voor iedereen zijn dat veel ouderen de samenleving erg veel te bieden hebben en dat moeten we ons niet laten ontglippen. Dit sluit ook aan bij het onderscheid dat er steeds meer valt te maken tussen de 3e en de 4e levensfase. Uit cijfers blijkt dat ouderen vooral na hun 75ste of 80ste pas gebreken krijgen waardoor ze structurele ondersteuning nodig hebben. Maar in hun derde levensfase, grofweg tussen de 60 en 80 jaar, zijn veel ouderen nauwelijks nog hulpbehoevend en dus goed instaat een bijdrage te leveren aan de samenleving. Gegevens van het Longitudinal Aging Study Amsterdam laten zien dat van de 75-jarige mannen ongeveer nog 90% goed fysiek en 89% goed cognitief functioneert. Tien jaar later geldt dat nog maar voor respectievelijk 63% en 70%, waarbij we moeten bedenken dat door overlijden of andere uitval uit het onderzoek deze schattingen een te positief beeld geven.

Hiermee wil ik niet voorbij gaan aan de verplichtingen die we hebben tegenover kwetsbare ouderen, ouderen met een slechte gezondheid of dementie- zij hebben recht op zorg. Daar wil ik het vanavond ook met u over hebben. Voor de mensen die de nadelige gevolgen van het ouder worden ondervinden moet de zorg goed georganiseerd zijn en op de persoon zijn toegesneden. Dat betekent in mijn visie niet dat we ze moeten wegstoppen in onpersoonlijke tehuizen aan de randen van onze samenleving. Ook zij moeten midden in de samenleving kunnen blijven leven.
Om die reden heb ik ook samen met minister Vogelaar van WWI het actieplan opgesteld: “Beter (t)huis in de buurt. Samenwerken aan wonen, welzijn en zorg”. Het gaat erom dat mensen in staat worden gesteld zo lang mogelijk zelfstandig te wonen in de eigen buurt en kunnen blijven deelnemen aan het sociale leven. Gelukkig komen er in woonwijken steeds meer kleinschalige wooneenheden voor zowel gezonde als hulpbehoevende ouderen.

Overigens kunnen ook ouderen met gebreken zich nog inzetten voor de samenleving. Niet de ziekte of de aandoening moet het uitgangspunt zijn in het leven van ouderen, maar wat mensen nog wel kunnen. Je bent namelijk niet je ziekte, je hebt een ziekte. Initiatieven zoals van Humanitas verdienen dan ook ondersteuning, vind ik. Humanitas heeft bedacht dat oudere mensen, die door lichamelijke beperkingen aan huis gebonden zijn, heel goed kunnen ´chatten´ met mensen die maatschappelijk in de knel zitten, of geïsoleerd zijn, of willen afkomen van een verslaving. De mogelijkheden van mensen in plaats de beperkingen staan hier centraal.
Een ander voorbeeld van hoe het volgens mij zou moeten is het woonzorgcentrum Laurens De Schutse in te Rotterdam. Hier is op een simpele manier een ontmoetingsplein gecreëerd met een grote verscheidenheid aan voorzieningen zoals een winkel, restaurant, internetcorner, bibliotheek en fitnesscentrum. Daarvan kunnen zowel de bewoners van “Laurens De Schutse” als ouderen uit de wijk gebruik maken. Hierdoor ontstaat een grote mate van interactie en betrokkenheid op elkaar, die ertoe leidt dat ouderen een veilige ontmoetingsplek hebben en als vrijwilliger zin geven aan hun leven. Vrijwilligers tussen de 60 en 80 zorgen voor ouderen van 80 jaar en ouder!

Hiermee kom ik aan de kern van het ouderenbeleid dat ik voorsta. Ouderen in hun derde levensfase moeten zoveel mogelijk gestimuleerd worden deel te blijven nemen aan de samenleving en voor zichzelf te zorgen. Ouderen die kwetsbaar zijn en de vervelende aspecten van het ouder worden wél ervaren, moeten kunnen rekenen op goede, op de persoon gerichte zorg. En ik vind het een goede ontwikkeling als de vitale oudere de kwetsbare oudere daarbij ondersteunt.

Dames en heren, ik sluit af.

Ik wil graag het woord aan de andere sprekers en aan u geven. Wat ik u alvast heb willen meegeven is dat we ons in de discussie over ouder worden niet moeten beperken tot karikaturale beelden. Om de simpele reden dat we daar ver weg de meeste ouderen geen recht mee doen. De meeste ouderen van nu en van de toekomst zijn mensen die met hun beide benen in de samenleving willen blijven staan. Ze willen niet als afgedankt en versleten worden behandeld en er niet meer toe doen. Ouderen willen natuurlijk – als het kan – leuke dingen doen. Maar ze willen ook – en daarop mogen we ze ook aanspreken – hun ervaringen en kennis gebruiken voor de samenleving. Bovendien mogen ze solidair zijn met de ouderen die het minder getroffen hebben en hulpbehoevend.

Centraal staat daarbij dat een goed ouderenbeleid een integraal beleid is; een beleid waarin verbindingen worden gelegd tussen de zorg aan mensen, hun welzijn en de mogelijkheid tot participeren. En daarbij moeten we naar iedereen persoonlijk kijken, naar de mogelijkheden die iedereen heeft. Nogmaals: de oudere bestaat niet. Het is mij heel wat waard als we niet generaliserend over ouderen praten en proberen van hun deskundigheid gebruik te maken.

Ouderenmarketing door een andere bril

Marketing gericht op ouderen moet niet te oud, te bloot of te open zijn. Dit blijkt uit het afstudeerproject van Bertien Koopman aan de Universiteit Twente. Zij onderzocht het begrip seniorenmarketing vanuit ruim 90 wetenschappelijke theorieën. Een paar leuke inzichten, maar ook veel 'me too' conclusies. Volgens Koopman voelen ouderen zich gemiddeld tien tot vijftien jaar jonger dan ze in werkelijkheid zijn. Dat wisten we natuurlijk al. Pas wanneer ze tegen de tachtig lopen worden ze trots op hun leeftijd. En dan komt ook, onderzocht ik ooit zelf, het besef dat men écht oud is. Dat het leven eindig is.

Tot die tijd willen ouderen niet ingedeeld worden in speciale doelgroepen. Vooral van die conclusie wordt ik enthousiast. Er bestaan namelijk geen 50 plussers, zeg ik altijd. En dus ook geen beurzen voor 50 plussers en media voor 50 plussers. Onzin, mensen zijn gewoon burger, consument, patiënt en toevallig ouder dan 50. En in die levensfase veranderen bepaalde behoeften of komen er nieuwe behoeften bij.

Ook vinden ouderen dat oude naakte lijven niet in beeld gebracht hoeven te worden. Dat spreekt de Dove theorie enigzins tegen, maar is wel te begrijpen. Er is ook een aspect 'fatsoen' dat om de hoek komt kijken. En Dove dringt het wel erg op met haar ‘pro-age’ campagne. Waarom ‘moeten’ we dat mooi vinden?

Koopman heeft op basis van haar onderzoek enkele waardevolle tips voor marketeers. Zo moeten voor campagnes modellen en acteurs gebruikt worden die zeker tien jaar jonger zijn dan de doelgroep. Dat heeft te maken met het feit dat ouderen niet in speciale doelgroepen geplaatst willen worden. En, weet ik dan weer, omdat het aspiratieniveau van een oudere altijd jonger, beter, sneller of hoger is dan het eigen niveau. Verder is het beter om ouderen in de ochtend te informeren omdat ze dan meer informatie opnemen. Dat geldt voor iedere consument. De rest van de dag is juist geschikt om via beelden sfeer en emotie op te roepen. Naakt lokt ouderen niet omdat het de aftakeling in beeld brengt. Ook leven ouderen meer in het nu. Zo eten ze lekkere dingen eerst op, terwijl jongeren het lekkerste tot het laatst bewaren.

Wat ik zelf vooral aan marketeers zou willen meegeven. Bedenk voor je je richt op oudere consumenten hoe die er volgens jou uitzien. Nog al te vaak zien we de ‘rollator’ of ‘comfortstoel’ advertenties opduiken met goedlachse zonnebankbruine vijftigers en zestigers. Daarmee zal geen enkele oudere zich kunnen identificeren. Visualiseren dus. En gebruik maken van modelklanten of persona. Wees realistisch.

Maar bovenal, gewoon doen. Laten we eindelijk eens iets maken in plaats van nog meer onderzoeken.

Succes!

Oude rockers staying alive

Dit is het Young@Heart koor. Deze groep ouderen maakt in wisselende samenstelling al sinds 1982 covermuziek. Niet onverdienstelijk. En hoewel de band al jarenlang over de hele wereld aan het touren is geweest lijkt het er nu op dat zij een regelrechte sensatie begint te worden. Op 9 april komt een documentaire uit over de band. Op het Los Angeles filmfestival won deze documentaire al een regen aan prijzen.



De huidige groep varieert in leeftijd tussen 72 en 88 jaar. Alle bandleden hebben een achtergrond als het (semi) professioneel artiest. Op de website van de band vinden we een korte biografie van alle bandleden.

De muziek die ze maken: Stayin Alive van the Bee Gees, Fix You van Coldplay en I will Survive....

Ik ben er weg van.

Banksparen voor een beter pensioen

Banksparen voor je pensioen levert namelijk meer op. Voor veel oude ouderen is het nu waarschijnlijk al te laat, maar jonge ouderen kunnen misschien nog profiteren. Bankspaarproducten zijn volgens onderzoek van de Consumentenbond een goed alternatief voor levensverzekeringen voor opbouw van een pensioen. Uit het onderzoek blijkt dat de opbrengsten hoger zijn, doordat consumenten veel minder kosten betalen. Bankspaarproducten bewijzen een goed alternatief voor dure beleggingsverzekeringen te zijn. De Consumentenbond heeft bankspaarproducten onderzocht van ABN Amro, Allianz, Delta Lloyd, Fortis, Rabobank en SNS Bank. Deze producten zijn afgezet tegen lijfrenteverzekeringen. Lijfrenteverzekeraars rekenen in totaal maximaal 34% aan kosten. Bij de bankspaarproducten liggen de kosten veel lager, bij de beleggingsvariant tussen de 1% (Delta Lloyd) en 17% bij Fortis en ABN Amro. Hoeveel voordeliger bankspaarproducten zijn, is afhankelijk van de looptijd en het rendement.
Banksparen hypotheek

Dit eerste onderzoek naar bankspaarproducten geeft aan dat het goed is dat met de Wet Banksparen begin 2008 het monopolie van verzekeraars is doorbroken. Steeds meer aanbieders komen met bankspaarproducten en verzekeraars reageren hierop met goedkopere lijfrentepolissen. Voor consumenten die extra spaargeld willen opbouwen voor de oude dag is banksparen een goed alternatief. De Consumentenbond gaat later dit jaar ook bankspaarproducten voor de aflossing van de hypotheek onderzoeken.

Wat er over blijft.nl

Een oud gezegde, maar in veel (zo niet alle) gevallen nog steeds waarheid. "De één z'n dood is de ander zijn brood". We kennen allemaal de soms schrijnende verhalen van ordinaire lijkenpikkerij. Nog voor vader of moeder, opa of oma goed en wel is begraven gaan kinderen en kleinkinderen al aan de haal met de spullen. En vaak hebben zij voor de dood van vader of moeder, opa of oma al bedacht dat zij die dingen wilden hebben. Maar opa kan zelf niet meer aangeven wie wat krijgt. Om dat te voorkomen en de eindeloze ruzies voor te zijn is er nu Wateroverblijft.nl . Daar kun je heel handig aangeven wie na het overlijden wat krijgt. De portal geeft daarnaast tal van tips en trucs die je 'voor het overlijden' of 'na het overlijden' kunt gebruiken.

SP stelt thuiszorg aan de kaak

Er is al veel over gezegd en veel over geschreven. Ik wil hem hier toch nog even plaatsen. Het filmpje van de SP over de situatie in de thuiszorg. Schrijnend, dat zeker. Maar ook zeker berust op waarheid. Het is tijd voor ons commerciëlen om die thuiszorg eens bij kop en kont beet te pakken. Het is tijd voor goede marktwerking. En niet zoals nu het geval is.

Maar goed, dat is makkelijker gezegd dan gedaan. In ieder geval een goed teken dat de politiek zich ervan bewust is. Jammer dat dat dan uitgerekend de SP moet zijn.